Portret Boerderij Ruimzicht

Twee kilometer meidoornhaag

De weilanden van de boerderij zijn doorkruist met jonge houtsingels. De oude tuinderij, die gerund wordt door Imke Kuiper, is omzoomd met een meidoornhaag en op het bedrijf zijn meer dan 300 knotwilgen te vinden. Het plan is om alle afrastering in de kruidenrijke weilanden te vervangen door twee kilometer meidoornhaag.

Een gevlochten meidoornhaag is ondoordringbaar voor koeien. Zo heeft de meidoornhaag, naast de bloei ook een functie op het bedrijf. Het snoeihout van alle bomen en struiken gaat in de houtvergasser, die zorgt voor heet water en verwarming van de kaasmakerij, de melkstal, kantine en woonhuizen. Over alles is nagedacht, Gerjo noemt dat functionele biodiversiteit: 

Gerjo: ​“Bij elke beslissing denken we: wat betekent het voor de natuur en wat kunnen we van de natuur leren om het landbouwsysteem mooier te maken?”

De dertig koeien leven in een familiekudde, worden jaarrond dag en nacht geweid, ze hebben hoorns en de kalveren drinken drie maanden bij de moeder. Zowel stiertjes als vaarskalveren blijven op het bedrijf. Het bedrijf heeft de laatste jaren veel geïnvesteerd in de kaasmakerij waar vennoot Jara van Rooij de melk verwerkt tot Achterhoekse Bergkaas, echte kwark en verse kaas.

Oprichting Boerderijwerkgroep

De knotwilgen, de meidoorn- en elzenhaag en nieuw aan te planten hagen vragen om onderhoud. SLG ondersteunt Boerderij Ruimzicht bij het oprichten van een Boerderijwerkgroep: een groep vrijwilligers die helpt met het onderhoud van het landschap op de boerderij.

Op de eerste buitenwerkdag begin maart 2022 zijn zo’n vijftien mensen afgekomen. Sommigen hebben al ervaring met vrijwilligerswerk in het landschap, voor anderen is dat nieuw. Ingrid en Pieter zijn klanten van de boerderijwinkel.

Ingrid: ​“Ik kom hier ongeveer een jaar om boodschappen te doen. Als je meewerkt zie en hoor je gewoon meer van het bedrijf. Zo leuk!”

Ze hielpen met de aanplant van de nieuwe haag én het snoeien van een oudere meidoornhaag. Inmiddels is de Boerderijwerkgroep al vier keer bij elkaar geweest om mee te werken in het landschap.

Kamsalamander, boomkikker en patrijs

Op het erf is veel ruimte voor natuur: het miegelt van de mussen, de kamsalamander leeft in de poel net als de boomkikker en we horen de patrijs roepen in het veld. Van oorsprong waren dit natte heidegronden, ontwatering van de arme zandgronden maakte deze percelen geschikt voor met name beweiding. Zo ontstond het broekontginningslandschap: een open landschap met weinig en verspreide bebouwing en beplanting.

Knotwilgen en elzen voelen zich goed thuis op deze nattere gronden, vooral langs de slootkanten. Ook de oude meidoornhaag heeft een grote ecologische waarde. Deze lijnvormige elementen helpen vogels en kleine zoogdieren om zich veilig te verplaatsen en ze helpen vleermuizen bij de oriëntatie in het landschap. Ze vormen een natuurlijke verbinding tussen de erven en de omliggende bossen en natuurgebieden.

Maatregelen voor flora en fauna

Adviseur Lotte Ballering van SLG maakte voor Boerderij Ruimzicht een bedrijfsnatuurplan. Het landschapstype, de bodem en de landschapselementen, zoals die hier oorspronkelijk voorkwamen waren het uitgangspunt voor de nieuwe aanplant en maatregelen voor flora en fauna.

Daarbij is het belangrijk om de landschappelijke principes mee te nemen en ook de economische drager weer terug te brengen in het landschap. Dit sluit mooi aan bij het principe van Gerjo: de functionele biodiversiteit. De komende jaren gaan ze op Boerderij Ruimzicht aan de slag met de aanplant van de nieuwe meidoornhagen en onderhoud van alle bestaande hagen, bomen en struiken.

Dit project is onderdeel van Platform Natuurinclusieve landbouw Gelderland.